Als je de visies op het klimaatakkoord erbij neemt, is het al wel duidelijk. De gasgestookte CV-ketel kan straks vaarwel gewuifd. Tot nooit meer ziens. Zeven miljoen huizen moeten na isolatie hun warmte krijgen op duurzame wijze. Daar hoort de CV-ketel niet bij. Die werd in de laatste decennia al steeds compacter: van een groot blok tot een klein muurhangertje. Maar zijn tijd is voorbij. Het net waar de CV-ketel zijn gas van ontvangt wordt straks nog benut voor groen gas of wellicht waterstof. Het gerucht dat CV-ketels op gas alleen nog maar vervangen mochten worden door warmtepompen of andere duurzame alternatieven was hardnekkig. Dat is voorlopig nog niet aan de orde. Maar de markt heeft een omslag gemaakt en dat gaan we merken. Hybride warmtepompen en elektrische ketels komen langszij.
Fossielvrije toekomst
In 2050 is heel Nederland CO2-neutraal, zo klinkt het. Het is ook nu nog steeds raar om te bedenken dat aardgas verdwijnen gaat. Een eensluidend antwoord wat er dan nodig is om je huis en water te verwarmen, is er nog niet. Iedereen is het er al wel over eens dat het maar eens op moet houden met het aanspreken van fossiele bronnen. Ook aardgas is zo’n bron. De verbranding daarvan doet fijnstof en broeikasgassen alleen maar toenemen. Niet goed voor je gezondheid en ook heel fout in verband met de opwarming van de aarde.
Gas nog als aanvulling
Maar dit artikel gaat over de toekomst van de CV-ketel. Het idee is er nog steeds dat de komende twintig jaar CV-ketels te koop zullen blijven. Veel bestaande woningen zijn er nog lang niet op ingericht om met een moderne warmtepomp de verwarming te regelen. Daarvoor dienen ze eerst toch echt hoogwaardige isolatie te krijgen. Bovendien is de toekomst ook een beetje mistig. Wordt de warmtepomp echt wel de geijkte opvolger van de CV-ketel? Of gaan andere apparaten er straks met de eer vandoor. Een ding is zeker, op dit moment wordt er hevig geëxperimenteerd met nieuwe en onconventionele verwarmingstechnieken.
Steeds meer warmtenetten in de wijken
Is jouw ketel stuk, dan kun je nog gewoon een nieuwe CV-ketel kopen. Dat kan in elk geval tot 2026. Ook daarna nog wel; alleen moet je dan naast je nieuwe ketel ook een duurzame toevoeging laten installeren. Maar stel, je oude ketel heeft het nu opgegeven en je staat voor de keuze hoe die te vervangen. Check eerst de plannen die er voor jouw wijk zijn. Er zijn al heel wat gemeenten die meedoen aan het Programma Aardgasvrije Wijken. Zij kunnen met een fors overheidsbedrag huizen beter laten isoleren of aan laten sluiten op een warmtenet. Of investeren in zuinige installaties. Eigenlijk elke maatregel die het klimaatakkoord dient. Vraag naar de wijkplannen want het zou zonde zijn om zelf geld te steken in je nieuwe verwarmingssysteem als de gemeente dat ook al wil doen.
Drie versies van verwarmen
Bij een CV-ketel die het heeft opgegeven in combinatie met een bestaande woning, check je ook hoe je woning is geïsoleerd. Voldoet je huis niet aan de minimale isolatiewaarden om een warmtepomp effectief te laten werken? Dan is je woning nog niet voorbereid op een gasloze toekomst. Grootschalig isoleren is dan vaak voorwaarde om een energiezuinige warmtepomp het werk te laten doen dat je CV-ketel voorheen deed. In elk geval heb je drie opties als je CV-ketel bij het oud ijzer moet:
- een verbeterde CV-ketel
- een hybride verwarmingssysteem
- een all-electric warmtepomp
Verbeterde CV-ketel
Een slecht geïsoleerde woning vraagt om een verbeterde CV-ketel als je gaat vervangen. Deze ketels zijn gewaardeerd met energielabel A++ als het om radiatorwarmte gaat en A voor tapwater. Voor de duurzaamheid dient zo’n ketel ook lang mee te gaan. Dat betekent wel dat je regelmatig onderhoud laat plegen. Met een verbeterde CV-ketel kun je daarna rustig gaan isoleren. Om pas daarna over te stappen op een warmtepomp. Dat gaat gemakkelijk met de verbeterde CV-ketel want die is zoals dat heet ‘warmtepomp-ready’. Zo gaat de aansluiting met de later te kopen warmtepomp perfect. E dan heb je ineens een hybride verwarmingssysteem voor je huis.
Hybride verwarmingssysteem
Is je huis al minstens redelijk geïsoleerd? Dan kun je de vorige stap overslaan en meteen een CV-ketel en een hybride warmtepomp kopen. Je gebruikt dan dus de warmtepomp en de CV-ketel samen om verwarming en warm water te krijgen. Zo’n hybride installatie scheelt je tot 70% op je energiefactuur. Want de warmtepomp wordt gevoed door elektra en niet door het duurdere gas. De CV-ketel werkt alleen nog ondersteunend; op moment dat buiten aan je schuurtje ijspegels gaan hangen of als alle gezinsleden meteen na elkaar in bad willen. Het hybride verwarmingssysteem is een soort voorportaal naar geheel elektrisch verwarmen.
Een all-electric warmtepomp
Deze mogelijkheid betekent dat je huis aardgasvrij wordt. Alleen stroom is nog nodig voor warme kamers en kranen met heet water. Je koopt dan een all-electric warmtepomp. Die blieft geen gas maar elektra. En die elektra is dan het liefst afkomstig uit zonne-energie (zonnepanelen), windenergie of warmteterugwinning. Zo’n waterpomp haalt zelf gratis warmte op uit de grond, uit het water of de buitenlucht. En geeft die warmte door aan je kamers en water in huis.
Van gas overgaan naar elektra
We waren vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw een typisch ‘aardgasland’. Het credo ‘er gaat niets boven Groningen’ geldt zeker ook voor de gigantische gasbel van de provincie. De gasgestookte CV-ketel werd een gewild apparaat dat complete CV-systemen er warmpjes bij hield. De toekomst van die CV-ketel is duidelijk; hij houdt op te bestaan. Maar wie gaat het stokje overnemen? Nu al gaan veel nieuwbouwwoningen rigoureus van het gas af. Hoe gaat de nieuwe ketel-nieuwe-stijl eruitzien. Velen zien een toekomst voor de warmtepomp die eerst nog deels met gas zijn werk doet maar straks volledig van elektra afhankelijk is. Voor de overschakeling van gas op elektra bij verwarmen zijn vijf componenten van belang:
- woning (hoe groot, hoe goed geïsoleerd)
- gebruiker (welke warmte is aanvaardbaar)
- afgiftesysteem (verhouding verwarmingswater en tapwater)
- bron (lucht, water of aarde als warmtebron)
- apparaat (elektrische of hybride warmtepomp)
Een ding is zeker. Welke ketel je later ook gaat kopen, de kans is steeds groter dat die niet op gas meer werkt. En dat je in een bestaand huis ook niet alleen een nieuw apparaat dan koopt maar ook heel veel isolatiematerialen.